Ailesinde kanser hastası olan 50 yaşındaki bir kadının, meme kanserine yakalanma riski yüzde 60 civarındadır. Bu durumu önceden belirleyip müdahale etmek gerekiyor. İlk seçenek; memenin içinin boşaltılması ve yeniden meme yapılması. Ayrıca hormon veya ilaç tedavileri de, uygulanabilecek diğer yollar arasında yer alıyor. Ancak bu yöntemlerin de karaciğerde yağlanma ve rahim duvarını kalınlaştırma gibi yan etkileri bulunuyor.
Meme kanseri olma ihtimaline karşı her kadının memesini almak doğru bir uygulama değildir. Her meme kanseri olan kadının, tek tedavi seçeneği memesinin alınması olamaz. Bu durumun iyi analiz edilip tedavinin en uygun şekilde planlanması gerekmektedir.
GENLER VE KANSER BAĞLANTISI
Özellikle BRCA1 geni pozitif olan kişilerde memenin içinin boşaltılması, hastalık riskini yüzde 95 oranında azaltıyor. Eğer hastanın başka seçeneği yoksa, memesini aldırması doğru bir karar. Zaten bu ameliyatlarda meme başı ve dış deri bırakılarak, memenin yalnızca içi boşaltılıyor. Görüntü olarak da ameliyat sonrasında bir fark olmuyor, hatta meme eskisinden daha güzel olabiliyor. Hastalar, Angelina Jolie'nin ameliyatından sonra bize bu ameliyatlar için sıklıkla danışıyor. Her hastanın memesini aldırmasına gerek olmadığını söyleyip ameliyattan vazgeçiriyoruz.
Meme kanseri ile genler arasında ilişki olduğu tıp dünyasında da kanıtlandı. Aile öyküsünde meme veya diğer kanser türlerine rastlanan kişilerde P53 adı verilen genin araştırılması gerekiyor. Bu gende meydana gelen bir mutasyon, sadece meme kanserini değil, kolon veya pankreas kanseri olma riskini de artırıyor.
ERKEK HASTALAR DA MEME PROTEZİ YAPTIRIYOR
Memorial Şişli Hastanesi Medikal Onkoloji Bölümü'nden Uz. Dr. Betül Açıkalın, tedavi olmuş hastaların kanser sonrası yaşam kalitelerini artırmaya yönelik bilgi verdi.
Hastanın takip döneminde spor yapmasının bir sakıncası var mı?
Kemoterapi alan hastaların fiziksel yorgunlukları oluyor. Fiziksel yorgunluğu olan bir insana da spor yapmasını önermiyoruz. Fiziksel olarak güçlü hisseden hastalar, kendilerini yormadan egzersiz yapabilir. Bu hastalar için en iyi egzersizler; yüzme ve yürüyüştür. Ama keyif aldıkları bir sporu da enerjilerini tüketmeden yapabilirler.
Hastalara, takip süresinde yaşamsal yasaklar konuluyor mu? Saçlarını boyayıp makyaj yapmalarının herhangi bir sakıncası var mı mesela?
Organik boyalarla saçlarını rahatlıkla boyayabilirler. İyi ve kaliteli malzemeler kullandıkları sürece makyaj yapmalarında da hiçbir sakınca yok.
Tedavisi biten hastalara kadınsal organ kayıpları için ne gibi önerilerde bulunuyorsunuz?
Hastada meme kaybı varsa, plastik cerrahi ile bu sorun çözülüyor. Hastalarımıza saçlarına nasıl bakım yapmaları gerektiği ya da nasıl kilo alacakları gibi konularda da bilgi veriyoruz.
Meme kanserine yakalanan erkekler için meme kayıpları önem taşımıyor mu, bu sadece kadınların sorunu mu?
Erkekler de bu hastalıktan sonra estetik kaygı taşıyorlar. 'Ben böyle denize giremem' diye hayıflananlar bile var. Hatta meme protezi yaptırmak isteyenler de oluyor. Onları estetik cerraha yönlendiriyoruz. Bu sadece kadınların problemi olamaz.
KIZ ÇOCUKLAR İÇİN ÖNLEM ALINMALI
Kanser hastalığının ailede görülme riskine karşılık ne gibi önlemler almak gerekiyor?
Hastalarımızın kız çocukları varsa tarama konusunda bilgi veriyoruz. Özellikle meme tümörlü hastamızı yumurtalık tümörü, rahim ağzı tümörü yönünden de tarayıp önlem alıyoruz.